Wij, Elly Jagersma, Els Bakker en Thea Ploeg, alle drie werkzaam als wijkverpleegkundige van Buurtzorg, zijn afgereisd naar Malawi. We logeren in het guesthouse van De Baptist Clinic in Senga Bay. Thea was hier eerder en heeft met enkele lokale verpleegkundigen hier een thuiszorgprogramma opgezet. Best bijzonder: in Afrika ga je normaal gesproken naar de kliniek als je iets mankeert. Er zijn enkele palliatieve zorgcentra die ook naar de mensen toe gaan voor pijnbestrijding, maar verder is er eigenlijk geen thuiszorg. Hier in Senga Bay is de doelgroep breder nl. chronisch zieken, kankerpatiënten en mensen in de palliatieve fase. De dorpshoofden en de religieuze leiders zijn geïnformeerd over het thuiszorgprogramma en staan er achter. Zij melden soms ook dorpsgenoten aan die ziek zijn. Om chronisch zieke mensen op te sporen, gaan in de dorpen gezondheidswerkers op huisbezoek. Deze gezondheidswerkers hebben een eenvoudige opleiding gehad. Zij zien het wel wanneer mensen ziek zijn maar kunnen niet goed aangeven wat er dan aan de hand is. Ze doen een melding bij het thuiszorg project als ze een bedlegerige patiënt treffen. Zolang het kan verwijzen zij mensen naar de kliniek te gaan en worden zij daar geholpen met voorlichting, medicijnen en pijnstilling. Als het niet meer lukt om naar de kliniek te komen, gaat de verpleegkundige naar de mensen toe met ‘een hoofd vol kennis en een mandje vol medicijnen’.

Memory, de programmaleider en Lawrence, de interim directeur hebben ons gevraagd mee te denken over de werkwijze en moeilijkheden die ze tegenkomen. We zijn hier nu 2 dagen en verzamelen zoveel mogelijk informatie. We woonden enkele consulten bij en gingen op huisbezoek. Van Memory hoorden we de uitdagingen die zij zien. Een daarvan is de afbakening van de werkzaamheden. Ja, zij willen heel graag holistisch werken, maar hoort daarbij ook de zorg voor de weeskinderen die achterblijven als de ouders zijn overleden?...

Een tweede uitdaging is dat de gezondheidswerkers in de dorpen vaak worden overgeplaatst, dat bepaalt de overheid in Malawi. De kennis gaat natuurlijk mee, fijn voor hun volgende baan, maar in het thuiszorgproject hier wordt het natuurlijk gemist. Misschien is een herhaalde basistraining een oplossing?

We willen jullie even met ons mee later reizen en geven hiermee vast een eerste impressie. Verder genieten we van de zon, de eenvoud van leven hier, de warme begroeting, die vele malen per dag herhaald wordt:

Mullie banji – hoe is het?

Ndilli Bwilo – het is goed

Kaya inu? – en met jou?

Zikomo – dank je wel.

We doen ons best, want de persoonlijke begroeting is het eerste contact waarop het vertrouwen wordt gebaseerd.